ایراد ویندوز ویستا در چیست؟
سیستم عامل جدید مایکروسافت، ویندوز ویستا، یک قدم بسیار بزرگ در جهت عکس آزادی‌های شماست.
به صورت معمول نرم افزارهای جدید به شما این امکان را می‌دهند که شما با رایانه خود کارهای بیشتری انجام دهید. در صورتی که ویستا به گونه‌ای طراحی شده است که کارهایی که با رایانه می‌توانید انجام دهید را محدود می‌نماید.
ویستا صورت‌های جدیدی از مدیریت حقوق الکترونیکی (Digital Rights Management DRM) را اجبار میکند. DRM به صورت بهتر مدیریت محدودیت‌های الکترونیکی (Digital Restriction Management) خوانده می‌شود، زیرا تکنولوژی‌ای است که Big Media و شرکت‌های کامپیوتری تمام تلاش خود را می‌کنند تا به ما تحمیل نمایند و در نهایت روشی که ما از رایانه خود استفاده می‌کنیم را کنترل نمایند.
متخصص امنیت تکنولوژی بروس اشنیر (Bruce Schneier) به صورت مختصر و مفید توضیح می‌دهد:
ویندوز ویستا شامل یک سری از قابلیت‌ها است که شما آنها را نمی‌خواهید. این قابلیت‌ها باعث می‌شوند رایانه شما کمتر قابل اطمینان و ناامن‌تر شود. همچنین آنها باعث می‌شوند رایانه شما دارای پایداری و سرعت کمتری شود. آنها می‌توانند باعث مشکلاتی در پشتیبانی تکنیکی رایانه شوند. آنها نیز می‌توانند نیاز داشته باشند تا شما سخت‌افزارهای جانبی و نرم‌افزارهای موجود را ترفیع دهید. در حالی که این قابلیت‌ها کار مفیدی برای شما انجام نمی‌دهند. در حقیقت آنها علیه شما کار می‌کنند. آنها همان قابلیت‌های DRM هستند که به طرفداری از شرکت‌های تولید کننده محصولات سرگرمی در ویندوز ویستا جایگذاری شده‌اند و شما نمی‌توانید از آنها فرار کنید.
DRM به مایکروسافت و Big Media قدرت می‌دهد:
- آنها تصمیم می‌گیرند که کدام برنامه‌ها را می‌توانید یا نمی‌توانید بر روی رایانه خود داشته باشید.
- آنها در هر لحظه تصمیم می‌گیرند که کدام قابلیت‌های رایانه یا نرم‌افزارهای موجود در سیستم خود را می‌توانید استفاده نمایید.
- آنها شما را مجبور می‌کنند که نرم‌افزارهای جدید را بر روی سیستم خود نصب کنید و البته برای آنها باید هزینه هم بپردازید.
- آنها اجازه دسترسی شما به برنامه‌های خاصی و حتی برخی فایل‌ها را از شما می‌گیرند.
DRM با استفاده از موانع تکنولوژیکی به شما تحمیل می‌شود. شما سعی در انجام کاری می‌کنید و رایانه به شما می‌گوید که نمی‌توانید. برای اینکه این‌کار امکان‌پذیر باشد، رایانه شما باید به صورت مداوم تمام کارهایی که شما انجام می‌دهید را دیده‌بانی نماید. این دیده‌بانی ممتد قدرت محاسباتی و حافظه مصرف میکند و این قسمت بزرگی از دلیلی است که مایکروسافت به شما می‌گوید سخت‌افزار جدید و قدرت‌مندتری خریداری نمایید تا بتوانید از ویندوز ویستا استفاده نمایید. آنها از شما می‌خواهند که سخت‌افزار جدید بخرید، اما نه به این دلیل که به آن نیاز دارید، بلکه به این دلیل که رایانه شما به آنها نیاز دارد تا بتواند در محدود کردن آنچه که شما انجام می‌دهید موثرتر عمل نماید.
مایکروسافت و بقیه شرکت‌های کامپیوتری گاهی اوقات به این محدودیت‌ها لفظ محاسبات قابل اطمینان را اطلاق می‌نمایند. یعنی آنها طراحی شده‌اند تا رایانه شما دیگر به کاری که شما انجام می‌دهید اطمینان نداشته باشد و به مایکروسافت اطمینان نماید. لفظ مناسب‌تر برای این محدودیت‌ها محاسبات خیانت‌کارانه است.
حتی هنگامی که شما به صورت قانونی ویندوز ویستا را خریداری می‌نمایید، صاحب آن نیستید.
همانند ویرایش‌های قبلی ویندوز، ویندوز ویستا یک نرم‌افزار وابسته به مالک است: به شما تحت لیسانسی داده می‌شود که شما را به شدت در چگونگی استفاده از آن محدود می‌نماید. ضمناً هیچ سورس کدی به شما داده نمی‌شود و در نتیجه هیچ کس به جز مایکروسافت نمی‌تواند آن را تغییر دهد و حتی نمی‌تواند تحقیق نماید که این نرم‌افزار چه کاری انجام می‌دهد.
خود مایکروسافت این موضوع را به بهترین شکل بیان می‌نماید:
نرم‌افزار تنها لیسانسش به شما داده می‌شود، فروخته نمی‌شود. این توافق‌نامه به شما حقوقی می‌دهد که از نرم‌افزار استفاده نمایید. مایکروسافت تمامی حقوق دیگر را نگه می‌دارد. به غیر از صورتی که قوانین قابل اجرا به شما اختیارات بیشتری بدهند، شما تنها می‌توانید از نرم‌افزار به صورتی که در این توافق‌نامه آمده است استفاده نمایید. در این راستا شما با هر محدودیت تکنیکی که در نرم‌افزار است و به شما تنها اجازه می‌دهد تا از آن به روش‌های معینی استفاده کنید، موافقت می‌نمایید.
برای اینکه بیشتر به پیچیدگی موضوع پی ببرید، در نظر داشته باشید که ویرایش‌های متفاوت ویندوز ویستا دارای محدودیت‌های متفاوتی در توافق‌نامه می‌باشند. شما همه آنها را می توانید اینجا مطالعه نمایید.
خواندن این توافق‌نامه‌ها کاملاً رنج‌آور است و این معمولا همان دلیلی است که مردم به آن اعتراض نمی‌کنند، ما آزادی‌های با ارزشی را از دست می‌دهیم. اینها برخی از محدودیت‌های مضحکی است که هنگام خواندن به آنها بر می‌خورید:
- اگر کپی ویستای شما با رایانه جدیدی که خریداری می‌کنید همراه باشد، آن کپی به صورت قانونی تنها بر روی همان ماشین به صورت قانونی قابل استفاده است.
- اگر شما ویستا را از مغازه خریداری کرده باشید و بر روی رایانه‌ای که از قبل داشته‌اید نصب کنید، باید ابتدا به صورت کامل آن را از روی آن رایانه پاک کنید تا بتوانید آن را بر روی رایانه دیگری نصب نمایید.
- شما از طریق نرم‌افزارهایی نظیر مدافع ویندوز (Windows Defender) به مایکروسافت این اجازه را می‌دهید تا بتواند نرم‌افزارهایی را که به عنوان جاسوس شناسایی میکند، پاک نماید.
- شما موافقت می‌نمایید که توسط مایکروسافت از طریق ماژول Windows Genuine Advantage مورد جاسوسی قرار گیرید. این ماژول تلاش می‌نماید تا نمونه‌های کپی‌ای از ویندوز که مایکروسافت فکر میکند غیرقانونی هستند را تشخیص دهد. متأسفانه تحقیقی متأخر نشان داده است که هم‌اکنون بالغ بر ۵۰۰۰۰۰ مورد از این ماژول بر روی رایانه‌ها موجود می‌باشد.
نرم‌افزاری آزاد نظیر GNU/Linux شما را نیازمند موافقت با هیچ‌کدام از این موارد نامعقول و مضحک نمی‌نماید. اینها نرم‌افزار آزاد خوانده می‌شوند زیرا شما آزاد هستید که هر تعداد کپی که می‌خواهید داشته باشید و آن را با هر تعداد از دوستان خود که می‌خواهید به اشتراک بگذارید. هیچ‌کس فعالیت‌هایی که با رایانه انجام می‌دهید را کنترل نمی‌نماید و به دروغ شما را دزد مورد خطاب قرار نمی‌دهد.
شما چه کاری می‌توانید انجام دهید تا از آزادی خود مراقبت نمایید؟
همواره یک مبارزه زیرزمینی بین کسانی که به آزادی بها می‌دهند و شرکت‌هایی مانند مایکروسافت که می‌خواهند از طریق گرفتن این آزادی‌ها سود ببرند وجود دارد. DRM و این توافق‌نامه‌های مضحک در قلب این مبارزه قرار دارند. بنابراین در سمت آزادی به ما بپیوندید و به ویندوز ویستا و تمام نرم‌افزارهایی که در آنها DRM فعال است و به صورت کلی‌تر به نرم‌افزارهای اختصاصی نه بگویید. در عوض از نرم‌افزارهای غیر DRM و آزاد مانند سیستم عامل GNU/Linux استفاده نمایید. شما می‌توانید کار خود را انجام دهید در حالی که مطمئن هستید حقوق و آزادی شما محدود نیست و در آینده محدود نخواهد شد.
هرچه قسمت‌های بیشتری از زندگی ما الکترونیکی می‌شود، موضوع محافظت آزادی ما نیز حیاتی‌تر می‌شود. همان‌گونه که همواره بشر برای داشتن آزادی بیان در صحبت و نوشته‌هایش تلاش کرده است.
همین امروز به طرفداران ویستای بد بپیوندید.
